BURN-OUT: wat is het?
In de jaren zeventig ziet de psychiater Herbert Freundenberger veel van zijn collega's kampen met problemen. Zo waren ze erg uitgeput en prikkelbaar, maar kwamen ze 's avonds maar niet in slaap. Voor dit fenomeen bedacht Freudenberger een naam, namelijk 'burn-out'. De term burn-out is een metafoor die verwijst naar het gevoel van mentaal en fysiek uitgeput zijn. In het Nederlands wordt er ook wel gesproken van 'opgebrand zijn'. Een burn-out is het eindstadium van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Het begrip valt het beste te verduidelijken met een voorbeeld:
Vergelijk jezelf met een emmer. De emmer vult zich langzaam met druppels. In jouw geval met stress, verwachtingen van jezelf, tegenslagen etc. Dit is echter niet erg, aangezien er onderaan de emmer een kraantje zit om de emmer leeg te laten lopen. Zie dit als genoeg ontspanning, hobby's uitvoeren, sporten etc. Wanneer je de kraan niet vaak genoeg voor jezelf openzet en jezelf blijft pushen de emmer verder te vullen, zal deze uiteindelijk overstromen.
De redenen dat de emmer kan overlopen zijn voor iedereen anders, een burn-out is namelijk iets persoonlijks. Wat de slachtoffers wel met elkaar gemeen hebben is dat hun lichaam en geest niet goed met elkaar samenwerken. De filosoof René Descartes onderzocht de verhouding tussen lichaam en geest. Descartes is een dualist: hij voelt een strikte tweedeling tussen het materiële en het geestelijke. Volgens Descartes zijn het lichaam en de ziel alleen verbonden met elkaar via de pijnappelklier, wat hij ’de zetel van de ziel’ noemde. Deze zie je in de afbeelding hiernaast weergegeven. Een burn-out bewijst hiervan echter het tegendeel. Dankzij de mentale overbelasting van de ziel, trapt het lichaam op de rem. Dit laat zien dat het lichaam en de ziel wel degelijk in contact staan met elkaar.
Velen erkennen niet graag het probleem van een burn-out. De gedachtegang is vaak 'zo iets overkomt mij toch niet' en 'ik kan dit wel aan'. Dit is echter de stap waar het bij de meesten misloopt. We overschatten onszelf.
Herstelproces van een burn-out
Het herstelproces van een burn-out zou je in drie fases kunnen opdelen; ten eerste het begrijpen en accepteren van het hebben van een burn-out, vervolgens het onderzoeken van de oorzaken van de burn-out en ten slotte de oplossingen uitvoeren. Dit klinkt misschien als een makkelijk plan dat even snel uitgevoerd kan worden, maar dat is zeker niet het geval. Het herstel van een burn-out verschilt heel erg per persoon en hoe diep je al in de burn-out zit voordat je aan het herstelproces begint. Meestal duurt het herstel toch wel een jaar of langer. Een volledig herstel is voor de meeste mensen wel mogelijk maar het proces kan erg lastig zijn. Doordat het herstel zo lang kan duren veroorzaakt het vaak een moedeloos gevoel. Het geeft vaak het gevoel alsof je nooit meer de oude wordt. Gelukkig hoef je dit herstel niet alleen te doen. Er zijn namelijk mensen, zoals psychologen, die hier meer verstand van hebben en je kunnen helpen op de weg naar herstel.
- Het kan soms moeilijk zijn om te erkennen dat je ziek bent, maar dit is wel een hele belangrijke stap en tevens het begin van je herstellingsproces. Als je namelijk de signalen die je lichaam je stuurt niet opmerkt of zelfs negeert, kun je in een negatieve spiraal terechtkomen. Je krijgt steeds meer werk of verplichtingen op je bord waardoor je minder energie voor leuke dingen hebt en dus minder ontspant. Je belandt hierdoor alleen maar dieper en dieper in de burn-out die zich al aan het vormen was. Hoe dieper je in die burn-out raakt, hoe langer het duurt en hoe moeilijker het wordt om er weer uit te komen. Een stapje terug doen is dan niet genoeg. De genezing van een burn-out vereist een actieve aanpak.
- Wanneer je hebt geaccepteerd dat je dan toch echt aan een burn-out lijdt, begint de tweede fase van je herstelproces. Je moet gaan onderzoeken wat de oorzaken van je burn-out zijn. Ook dit is voor iedereen anders maar pas als je weet waar de wortels van je problemen zitten, weet je waar je moet beginnen met het uitvoeren van de oplossingen.
- Vervolgens begint het laatste en misschien ook wel het moeilijkste onderdeel van je herstelproces: mogelijke oplossingen, zoals allerlei soorten therapie, hartcoherentie en mindfulness, uitproberen en uitvoeren. Er bestaat helaas geen algemeen juiste methode. Wat sowieso heel belangrijk is, is het nemen van rust. Een stapje terug doen van werk en andere verplichtingen. Het is belangrijk een oplossing te vinden die bij je past, waardoor je lichaam en ziel weer in harmonie gaan samenwerken. Zo kun je hopelijk dat inmiddels helemaal vastgeroeste kraantje van de emmer langzaam weer een beetje opendraaien.
Preventie van een burn-out
Een burn-out is tamelijk eenvoudig te voorkomen. De kunst is echter om hem op tijd te herkennen. Door het lezen van deze website zet jij al een goede stap richting het voorkomen van een burn-out. Mocht jij het gevoel hebben dat je wellicht een burn-out aan het ontwikkelen bent? Lees dan hier onze tips!
- Verdiep je in het onderwerp. De eerste, en tevens belangrijkste stap, is je verdiepen in het onderwerp. Op deze manier word je je bewust van de risico's die een burn-out met zich mee kan brengen. Daarnaast zal het makkelijker zijn te herkennen wanneer er een burn-out op de loer ligt. Weet waar je mee te maken hebt. L. Rooijmans bood ons aan een van haar workshops voor onze klas te geven. Dit zal onze klasgenoten meer kennis bijbrengen over het onderwerp, wat al een goede zet is richting de preventie van burn-outs.
- Time-management. Dit wil zeggen het efficiënt en effectief inplannen van je tijd om zo veel mogelijk gedaan te krijgen, in zo min mogelijk tijd. Je kan een hele avond bezig zijn geweest met een opdracht afronden, maar ondertussen steeds worden afgeleid door je mobiel, de mensen om je heen en de gedachtes in je hoofd. Vervolgens ga je moe naar bed met de gedachte: 'Shit, ik heb nog steeds niets gedaan.' Hiervoor is een gouden tip. Het klinkt misschien wat gek, maar gebruik een eikookwekker. Wind de wekker op op voor 45 minuten. Het is de bedoeling dat je in deze tijd je telefoon weglegt en je even afzondert van de wereld om je heen. Je legt al je focus op je werk. Als de wekker afgaat beloon je jezelf. Denk aan een pauze, pak een bakje chips of ga een rondje wandelen met de hond. Hierdoor benut je je tijd effectief.
- De Rode Agenda. Houd voor jezelf een tijdje een agenda in de gaten (mocht je dit nog niet doen). Gebruik voor de dingen die op de planning staan waar je niet tegenop ziet een groene pen, en waar je wel tegenop ziet een rode pen. Je zet zo duidelijk voor jezelf op een rijtje welke dagelijkse activiteiten jouw energie naar beneden halen, en welke activiteiten je juist vreugde bieden. Het wordt hiermee misschien tijd om de dingen in het dagelijks leven die jou mentaal uitputten te schrappen. Als je bijvoorbeeld merkt dat jouw baan een grote last is, is het misschien tijd om op zoek te gaan naar wat anders. Je bent immers de baas over je eigen leven.
- BOB-avond. 'Als het op het werk heel druk is kan ik voor mezelf bedenken: vanavond heb ik BOB avond. Dit betekent voor mij billen op de bank avond. Ik heb mijn grenzen leren kennen.'
- Het 6-minuten-dagboek. Dit gaat uit van positieve psychologie: door een gewoonte te maken van het nadenken en schrijven over je dag én dit op jezelf te reflecteren, ontstaan er andere positieve gedachten en gewoontes. Dat helpt om je gelukkiger te voelen.
- Eat that Frog. Dit is een boek van Brian Tracy. Het boek beschrijft dat als je iedere ochtend begint met het eten van een levende kikker, de rest van de dag een makkie zal zijn. 'Eat that frog' laat zien hoe je die spreekwoordelijke kikker op kunt eten, oftewel hoe je moet beginnen met de taken waar je het minst zin in hebt. Zo zal je gedurende de rest van de dag een positiever gevoel ervaren.
Met deze Rode Agenda zet jij voor jezelf alles op een rijtje en haal je het optimale uit je leven!
Onze Favoriet! Met dit dagboek zorg je voor orde in je hoofd en ga je weer genieten van de kleine dingen in het leven.
Met deze eierwekker haal jij het optimale uit je werkdag. Optimaliseer je tijd met een back-to-basic tool.
Reactie plaatsen
Reacties
Ben ontzettend verrast door jullie presentatie en deze website! Wat ziet dat er professioneel uit Ik ben erg trots op jullie! De site is interessant, duidelijk, overzichtelijk en to the point. Heel toegankelijk en laagdrempelig. Ik denk dat veel mensen zich herkennen in het onderwerp en daardoor mss ook eerder signalen oppikken. Jullie titel van de presentatie Preventie is de Essentie vind ik ook supergoed bedankt. Petje af voor jullie!